TV
Radio
Wideo
Przybyli w poniedziałek 10 lutego na uroczystość do konsulatu oddali hołd ofiarom nieludzkich wywózek, których liczbę szacuje się na ponad milion.
Wielu deportowanych nie przeżyło transportu zimową porą w bydlęcych wagonach. Inni nie przeżyli trudnych warunków bytowych w miejscach zesłania i pozostali na wieki na nieludzkiej ziemi. Szczęśliwcom, w liczbie ponad 100 tys. udało się wyrwać wraz z armią gen. Władysława Andersa i ruszyć w drogę do Polski, do której większości z nich, nigdy nie udało się wrócić. Jedną z takich osób jest 98-letnia Helena Knapczyk - gość honorowy poniedziałkowych uroczystości, które odbyły się na Manhattanie z inicjatywy Konsula Generalnego RP Mateusza Sakowicza.
Prowadzący uroczystość wicekonsul Krzysztof Płaski na wstępie podziękował za udział w wydarzeniu, będącym wyrazem pamięci o tych, których doświadczyło życie, i to niekoniecznie w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Następnie prowadzący głos zabrał konsul Mateusz Sakowicz, który powitał Helenę Knapczyk i pozostałych dostojnych gości, reprezentujących różne polonijne organizacje i stowarzyszenia. - Z 9 na 10 lutego w nocy miała miejsce pierwsza deportacja, kolejne deportacje trwały do czerwca, czyli do momentu rozpoczęcia agresji hitlerowskich Niemiec, wcześniejszych sojuszników na sowiecką Rosję - przypomniał konsul generalny. - Była to szalenie precyzyjnie przygotowana akcja, tak jak zabójstwo polskich oficerów – dodał.
Po konsulu głos zabrał Tomasz Grzywaczewski, który przybliżył zebranym symbolikę i znaczenie fotografii wystawianych w sali środkowej Konsulatu. Prezentowane zdjęcia stanowią fragment ekspozycji „Ślad Pamięciowy” autorstwa Izabeli Łapińskiej – artystki-fotografki, filmoznawcy i profesor w Łódzkiej Szkole Filmowej. Wyjątkowa wystawa przybliża postacie osób represjonowanych podczas okupacji niemieckiej i sowieckiej oraz późniejszej niewoli komunistycznej. Zobaczyć można tam ich relacje i zdjęcia, wykonane współcześnie w technice fotografii więziennej.
Po prezentacji ekspozycji goście konsulatu mieli okazję wziąć udział w żywej lekcji historii z udziałem Wojciecha Maślanki z „Nowego Dziennika” i Heleny Knapczyk, która wystąpiła tu w głównej roli. Zachwycająca bardzo dobrą pamięcią pani Helena, odpowiadając na pytania dziennikarza, żywym językiem nakreśliła zebranym historię swojego zesłania i późniejszego życia. - Dzisiaj 10 luty. O tej porze jesteśmy już w pociągach - rozpoczęła pani Knapczyk i ciągnęła opowieść o brutalnych doświadczeniach, jakie przypadły jej w udziale.
Po żywej lekcji historii prowadzący program poprosił zebranych o powstanie i następnie na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej odznaczył pp. Krzysztofa Mariana Adamowicza i Andrzeja Teodora Cieloszyka Krzyżem Wolności i Solidarności, nadawanym za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowanie praw człowieka w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych RP Krzyżem Zesłańców Sybiru odznaczona została z kolei Danuta Ewa Kozłowski. Po ceremonii pracownicy konsulatu i odznaczeni ustawili się do wspólnego zdjęcia.
Ostatnim akcentem poniedziałkowego wieczoru w Konsulacie był występ chóru młodzieżowego Vox Cordis z New Jersey pod batutą Iwony Wesołowskiej, z gościnnym występem Zuzanny Duckiej. Po występie Vox Cordis zakończono oficjalną część wieczoru i goście zostali zaproszeni do przejścia do sali środkowej na lampkę wina i wystawę „A Trace of Memory” prof. Izabeli Łapińskiej.
